ESTORYA KAN BUKID NIN IRIGA

Estoryang Suanoy

ESTORYA KAN BUKID NIN IRIGA: An Imortal na

Pag-inamigohan ni Sumagang asin Asog

Ni: Dominador N. Marcaida Jr.

An foto hale ki Fidor Jagor, Viajes Por Filipinas

Kaidtong panahon, sa daga nin Rinconada,

Igwang duwang hoben na higanteng mag-amigo,

An saro, si Sumagang na taga-Iriga,

Asin an saro naman, si Asog na taga-Buhi.

Sindang duwa parehong namoot ki Masaraga,

An aking daraga ni higanteng Elisareong taga-Ligao.

Alagad an gustong maka-agom kan ama,

Iyo an higanteng si Tikat na taga-Malinao.

Kaidto, igwa kayang parehong disgusto

An mga taga-Kamarines asin Albay, 

An disgustong ini nagpoon

Huli sa bakong patas na partihan sa daga.

Dati kaya, an segundo asin tercer distrito kan Albay,

Parteng gayo kan Kamarines,

Mantang an Partido sa Kamarines sagkod Siruma,

Iyo an sakop nin Albay.

Dati, an mga nasa parteng Kamarines kan Albay,

Libre sanang makapasyar asin makaburo-balyo,

Huli ta saro pa sana sindang probinsya,

Sa dagang Bicolnon sinda saro pa man sana.

Sa sitwasyon na ini, sa Ligao libreng maglaog

an mag-amigong Sumagang asin Asog,

sinda pirmeng sabay kun maglakaw,

sa parteng kadagaan nin Ligao.

Sagkod na parehong mabisto ninda,

An sarong daragang an ngaran Masaraga,

Parehong inilusyonan ninda,

An higanteng daragang kursunada.

Nangyari an barangaan kan duwang probinsya:

mga banwang dating sakop kan Kamarines sa Albay,

Itinao na sa Albay, an sa Albay na yaon sa Kamarines,

Ipinasakop naman sa Kamarines.

Digdi nakasuhay si Masaraga sa duwa,

Huli ta si Asog sa Buhi nageestar,

Asin si Sumagang naman sa Iriga,

Mantang si Masaraga sa Ligao nakakolokar.

Hale ki Fidor Jagor, Viajes Por Filipinas

Sarong aldaw, an duwa nagpasyar,

Sa daragang si Masaraga sa Ligao,

Dara ninda an dakul na pasalubong,

Para sa amang si Elisareong ribong.

Alagad sa pagkahiling sa duwa,

Ni Elisareong marupit na ama,

Pinagbawalan sinda,

Na makipaghilingan ki Masaraga.

An sabi kan amang daing data,

An saiyang aking daraga daa,

Ki Tikat na taga-Malinao ipapaagom niya,

Ta sinda mga purong taga-Albay na.

Sa sinabing iniho, kan amang si Elisareo,

Biyong namungnan an duwang mag-amigo,

Dai aram kun ano an saindang magigibo,

Sa problema nindang iniho.

Kawasa kaya ta duwa sindang gusto,

Sa sasaro sanang babae.

An gusto kan amang si Elisareo  

Saro sana naggad sainda an pwede.

Dai aram kan duwa kun siisay sainda talaga,

An pipilion ni Masaraga kun sakaling papilion siya,

Kaya niya pinili si Tikat nin huli ta ini libre,

Asin sa saindang lugar pa harani.

Kaya, mayong naginibo an duwa kundi magpuli,

An saro sa Iriga, asin an saro naman sa Buhi,

Sagkod sa panahon ngonian,

An saindang estaran magkadukotan.

Ini an saksi kan immortal na pag-inamigohan,

Kan duwang mag-amigong si Asog asin Sumagang;

Maski nabigo sinda sa paghanap nin maaagom;

Sa bukid nin Iriga, magkadukot pa man giraray sinda.

An adal na pwede tang manodan,

Sa kapaladan ni Asog asin Sumagang:

Pwedeng duwang babae sa sasarong lalaki,

Bawal an duwang lalaki sa sasarong babae.

Saro pang adal an pwedeng manodan,

sa estorya ni Asog asin Sumgang,

na dai kaipuhan makilaban,

kun sa ngaran nin pagkamoot man lang.

Hale ki Fidor Jagor, Viajes Por Filipinas

  

 17 Disyembre 2016, Camaligan, Camarines Sur, Pilipinas